ALTINCI BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI 1990 -1994 DEMİR VE ÇELİK SANAYİİ

ALTINCI BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI

1990 -1994

19. DEMİR VE ÇELİK SANAYİİ

(s.198)

a)               Hedefler

509. Teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek üretim yapısını sürekli olarak yenileyen, üretimi mümkün olan en düşük maliyetlerde gerçekleştiren, toplam talebi kalite ve miktar yönünden karşılayabilen bir demir çelik sanayiinin geliştirilmesi hedef alınmıştır.

510. Plan döneminde çelik üretim kapasitesinin, Erdemir'de devam etmekte olan "KAM" Projesi tevsiatının tamamlanması ile2.530 bin ton/yıl'a, İsdemir'de tesis içi darboğazların asılmasıyla 2.500 bin ton/yıl'a yükselmesi, Karabük'te ise çelikhane modernizasyonunun tamamlanması planlanmıştır.

511. Tamamlanmak üzere olan yatırımların gerçekleştirilmesi sonucu ark ocaklı tesislerin toplam kapasitesi Plan dönemi sonunda 5.600 bin ton/yıl'a, döküm sanayii kapasitesinin ise 1.100 bin ton/yıl'a ulaşacaktır. Ferro-alaşımlar sanayiinde ferro silisyum ve ferro-manganez üretiminde yeni yatırımların gerçekleştirilmesi hedef alınmıştır.

512. Demir çelik sanayii yurtiçi tüketiminin Plan dönemi sonunda uzun mamullerde 4,8 milyon tona, yassı mamullerde ise 5,0 milyon tona yükselmesi öngörülmektedir. Böylece kişi başına çelik tüketimi, 1988 yılındaki 110 kg seviyesinden 1994 yılında 175 kg seviyesine yükselecektir. Kişi başına çelik tüketimi ve çelik yoğunluğunun kalkınmış ülkelere göre oldukça düşük olması, önümüzdeki dönemde çelik talebinde hızlı bir gelişmenin olabileceğini göstermektedir. Plan döneminde özellikle soğuk ve sıcak sac taleplerinin artması, bu artışı imalat sanayiinin gelişimine bağlı olarak vasıflı çelik, döküm ve dövme mamulleri taleplerinin takip etmesi beklenmektedir.

513. Plan dönemi sonunda sektör üretiminin sıvı çelikte 12 milyon tona ulaşarak yılda ortalama yüzde 7,1 oranında artması hedef alınmıştır. Üretimi önemli oranlarda artacak mamuller arasında çubuklar, dikişli borular, kaplamalı saçlar ve vasıflı çelik mamullerin yer alacağı öngörülmektedir.

514. Demir çelik sanayii uzun mamuller ihracatının Plan döneminde yıllık ortalama yüzde 14,3 oranında artması öngörülmüştür. Dikişli borular, ferro-krom ve işlenmiş döküm mamullerinde ihracatın artmaya devam edeceği, yassı mamuller ihracatının yurtiçi arz-talep dengesi sebebi ile önemli bir gelişme göstermeyeceği tahmin edilmektedir.

515. Plan döneminde Erdemir'de haddeleme kapasitesinin tam kullanılması amacı ile yarı ürün ithalatına devam edilecektir. Aynı dönemde soğuk çekilmiş saçlar ile ark ocaklı tesislerde beklenen üretim artışlarına paralel olarak hurda çelik ithalatı artmaya devam edecektir.

b)               İlkeler ve Politikalar

516. Demir çelik sanayii, teknolojik yönden yenilenmiş, tüketicilerin ihtiyaçlarına en iyi şekilde cevap veren ve uygun fiyatlarla mamullerini pazarlaya-bilen bir yapıda geliştirilecektir.

517. Rehabilitasyon ve modernizasyon yatırımlarına öncelik verilecek, uzun ürünler üretimine yönelik yeni ark ocaklı tesisler teşvik edilmeyecektir.

518. Hurda çeliğin ikamesi için sünger demir üretimi ile diğer alternatif kaynakların değerlendirilmesi konusunda teknik ve ekonomik çalışmalar desteklenecektir.

519. Uzun mamuller üretimine yönelik küçük ölçekli haddehanelerin durumu AT'ye entegrasyon çerçevesinde değerlendirilecektir.

520. Demiryolu ray talebinin yurtiçinden karşılanması amacı ile gerekli teknik ve ekonomik çalışmalar başlatılacaktır.

521. Yeni tiplerde ekonomik geniş flanşlı profillerin üretimine geçilmesi konusunda yapılacak çalışmalar özendirilecektir.

522. Beton yapılarda kullanılan yuvarlak düz çelik mamullerin nervürlü veya hasır çeliğe dönüştürülmesi için gerekli düzenlemeler yapılacaktır.

523. Şehir altyapı hizmetlerinde teknik özellikleri sebebi ile tercihan kullanılan düktü boruların üretimine yönelik yatırımlar özendirilecektir.

524. Yeni yassı mamul tesislerinin kurulması için gerekli çalışmalara başlanacak, konunun özel bir çerçevede ele alınması ve proje finansman modellerinin geliştirilmesi yönündeki çalışmalar desteklenecektir.

525. Döküm sanayiinde yeni tesis, rehabilitasyon ve modernizasyon yatırımları ile küçük ölçekli döküm sanayii kuruluşlarının üretim ünitelerinin iyileştirilerek ekonomik ölçeklere uluşmasını sağlayacak girişimler özendirilecektir.

526. Dikişli boru sektöründe, kalite standardını yükseltici, modernizasyona dönük ve verimliliği artırıcı yatırımlara öncelik verilecektir.

527. Dövme sanayiinin ihtiyaç duyduğu vasıflı çelik türlerinin yurtiçinde üretiminin artırılması amacı ile, mevcut ark ocaklı çelik tesislerinin vasıflı çelik üretimine yönelik yatırımlar ile ferro-alaşımların üretimine yönelik yeni yatırımlar teşvik edilecektir.

TABLO : 130 — Demir ve Çelik Sanayii Talebi

M . Ton

D : Milyon TL

1988 Yılı Fiyatlarıyla

	1984 Gerçekleşme		1988 Gerçekleşme		1989 Tahmin		1984 Plan Hedefi		YILLIK ORT. ARTIŞ (%)
MALLAR	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	V.Plan	VI:Plan
Kok	2.682	-	3.418	-	3.650	-	4.500	-	6,4	4,3
Pik	254	-	502	-	595	-	800	-	18,6	6,1
Hurda(7)	1.691	-	4.226	-	4.435	-	7.700	-	21,3	11,7
Demir-Çelik Ürünleri	5.167	3.446.234	7.151	4.688.125	7.073	4.685.326	11.175	7.429.060	6,3	9,7
Uzun Ürünler Toplamı	2.147	1.076.284	3.372	1.697.277	3.215	1.609.510	4.720	2.367.290	8,4	8,0
Çubuk (1)	1.831	896.641	2.785	1.363.815	2.725	1.334.433	3.950	1.934.315	8,3	7,7
Profil	266	148.428	494	275.652	465	259.470	720	401.760	11,8	9,1
Demiryolu malzemesi	50	31.215	93	57.810	25	15.608	50	31.215	-12,9	14,9
Yassı ürünler toplamı	2.274	1.329.990	2.825	1.678.990	2.925	1.765.900	5.000	3.038.000	5,8	11,5
Sıcak Ç.Ürünler (2)	1.206	567.760	1.379	648.130	1.350	634.500	2.200	1.034.000	2,2	10,3
Soğuk Ç.Ürünler (3)	594	377.190	824	523.240	870	552.450	1.600	1.016.000	7,9	13,0
Kaplamalı Saclar (4)	152	132.240	203	176.610	275	239.250	500	435.000	12,6	12,7
Dikişli borular	320	252.800	419	331.010	430	339.700	700	553.000	6,1	10,2
Diğer ürünler toplamı	746	1.039.960	955	1.311.858	933	1.309.916	1.455	2.023.770	4,7	9,1
Vas. ve özel çelik (5)	208	267.072	262	336.408	250	321.000	450	577.800	3,7	12,5
Dikişsiz borular	44	56.848	35	44.574	33	42.636	65	83.980	-5,6	14,5
Diğer borular (6)	26	13.572	58	30.276	30	15.660	50	261.000	2,9	10,8
Pik ve çelik döküm	468	702.468	600	900.600	620	930.620	890	1.335.890	5,8	7,5
Ferro alaşımlar	50	46.100	95	87.774	105	96.810	195	179.790	16,0	13,2
TOPLAM	-	3.492.334	-	4.755.899	-	4.782.136	-	7.608.850	6,5	9,7

(1) Tel ve filmaşinler dahil

(2) Sıcak çekme şeritler ve levhalar dahil

(3) Soğuk çekme şeritler dahil

(4) Manyetik saçlar dahil

(5) Uç mamul üretimi

(6) Dökme borular

(7) Proses hurdası dahil.

TABLO: 131 — Demir ve Çelik Sanayii Üretimi

M . Ton

D : Milyon TL

1988 Yılı Fiyatlarıyla

	1984 Gerçekleşme		1988 Gerçekleşme		1989 Tahmin		1984 Plan Hedefi		YILLIK ORT. ARTIŞ (%)
MALLAR	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	V.Plan	VI:Plan
Kok	2.510	-	3.358	-	3.600	-	4.200	-	7,5	3,1
Ham demir	2.902	-	4.461	-	4.700	-	6.250	-	10,1	5,9
Pik	247	-	453	-	475	-	600	-	14,0	4,8
Sıvı çelik	4.330	-	7.982	-	6.500	-	12.000	-	14,4	7,1
Hurda (1)	650	-	752	-	825	-	1.000	-	4,9	3,9
Demir çelik ürünleri	5.620	3.954.783	8.367	5.235.410	8.623	5.434.835	13.680	8.568.850	8,6	9,5
Uzun ürünler toplamı	2.918	1.502.275	4.853	2.475.700	4.930	2.516.875	8.115	4.143.750	10,9	10,5
Çubuklar	2.383	1.191.500	4.200	2.100.000	4.250	2.125.000	7000	3.500.000	12,3	10,5
Profiller	517	297.275	650	373.750	675	388.125	1.100	632.500	5,5	10,3
Demiryolu malzemesi	18	13.500	3	1.950	5	3.750	15	11.250	-22,4	24,6
Yassı ürünler toplamı	2.099	1.272.450	2.706	1.682.700	2.850	1.797.500	4.200	2.700.000	7,2	8,5
Sıcak ç. Ürünler (2)	1.048	471.600	1.256	565.200	1.250	562.500	1.800	810.000	3,6	7,6
Soğuk ç.ürünler (3)	370	222.000	460	276.000	500	300.000	600	360.000	6,2	3,7
Kaplamalı saclar (4)	167	141.950	340	269.000	425	361.250	700	595.000	20,5	10,5
Dikişli borular	514	436.900	650	552.500	675	573.750	1.100	935.000	5,6	10,3
Diğer Ürünler toplamı	603	820.056	809	1.077.010	843	1.120.460	1.365	1.725.100	6,4	9,0
Vas. ve özel çelik (5)	111	94.350	198	168.300	210	178.500	400	340.000	13,6	13,8
Dikişsiz borular	8	10.400	6	7.150	8	10.400	15	19.500	0,0	13,4
Diğer borular (6)	9	2.808	5	1.560	5	1.560	50	15.600	-11,1	58,5
Pik ve çelik döküm	475	712.500	600	900.000	620	930.000	900	1.350.000	5,5	7,7
Ferro alaşımlar	54	61.182	60	68.207	100	113.300	200	226.600	13,1	14,9
TOPLAM	-	3.655.965	-	5.303.617	-	5.548.135	-	8.795.450	8,7	9,7

(1) Tel ve filmaşinler dahi! (5) Uç mamul üretimi

(2) Sıcak çekme şeritler ve levhalar dahil (6) Dökme borular

(3) Soğuk çekme şeritler dahil (7) Proses hurdası dahil

(4) Manyetik saçlar dahil

TABLO : 132 — Demir ve Çelik Sanayii İhracatı

M . Ton

D : Milyon TL

1988 Yılı Fiyatlarıyla

	1984 Gerçekleşme		1988 Gerçekleşme		1989 Tahmin		1984 Plan Hedefi		YILLIK ORT. ARTIŞ (%)
MALLAR	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	V.Plan	VI:Plan
Kok	60	69.901	20	23.280	-	-	-	-	0,0	0,0
Pik	185	34.773	101	16.984	50	9.398	-	-	-23,0	-100,0
Hurda (1)	-	-	8	11.155	-	-	-	-	0,0	0,0
Kütük blum	185	57.611	1.280	396.593	1.200	373.693	1.000	311.410	45,3	-3,6
Demir çelik ürünleri	1.504	704.567	2.806	1.392.772	3.086	1.525.145	5.510	2.618.428	16,7	11,4
Uzun ürünler toplamı	1.081	419.548	1.831	706.226	2.050	794.326	4.000	1.547.638	13,6	14,3
Çubuklar (2)	738	284.963	1.635	631.320	1.800	696.231	3.500	1.351.450	19,6	14,2
Profiller	343	134.586	196	76.906	250	98.094	500	196.189	-6,1	14,9
Yassı ürünler toplamı	410	268.233	930	647.793	975	680.047	1.400	973.670	20,4	7,4
Sıcak ç.ürünler (3)	160	90.601	316	178.936	325	184.032	500	283.127	15,2	9,0
Soğuk ç.ürünler (4)	8	5.701	140	99.764	150	106.890	-	-	-79,7	-100,0
Kaplamalı saclar (5)	38	33.329	236	206.989	250	219.268	400	350.829	45,8	9,9
Dikişli borular	204	138.603	238	161.704	250	169.857	500	339.714	4,2	14,9
Diğer ürünler toplamı	13	16.785	45	37.153	61	50.772	110	97.120	24,8	13,9
Vas. ve özel çelik (6)	4	3.285	44	36.133	60	49.272	100	82.120	71,9	10,8
Pik ve çelik döküm	9	13.500	1	1.020	1	1.500	10	15.000	-35,6	58,5
Ferro alaşımlar	56	77.522	60	83.059	95	131.510	135	166.440	11,1	7,2
TOPLAM	-	944.373	-	1.927.843	-	2.039.746	-	3.116.440	16,7	8,8

(1) Granûtler dahil

(2) Tel ve filmaşinler dahil

(3) Sıcak çekme şeritler ve levhalar dahil(4) Soğuk çekme şeritler dahil

(5) Manyetik saçlar dahil

(6) Uç mamul üretimi

TABLO : 133 — Demir ve Çelik Sanayii İthalatı

M . Ton

D : Milyon TL

1988 Yılı Fiyatlarıyla

	1984 Gerçekleşme		1988 Gerçekleşme		1989 Tahmin		1984 Plan Hedefi		YILLIK ORT. ARTIŞ (%)
MALLAR	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	Miktar	Değer	V.Plan	VI:Plan
Kok	172	32.119	80	14.835	50	9.272	300	55.631	-22,0	43,1
Pik	67	14.052	150	31.460	170	35.655	200	41.947	20,5	3,3
Hurda	1.041	192.585	3.471	642.114	3.610	667.083	6.700	1.240.793	28,2	13,2
Kütük blum	928	301.600	335	108.875	300	97.500	500	162.500	-20,2	10,8
Slab	284	74.947	532	140.394	600	158.340	600	158.340	16,1	0,0
Demir çelik ürünleri	1.070	743.428	1.590	1.096.141	1.536	1.033.371	3.005	2.050.489	6,8	14,7
Uzun ürünler toplamı	330	152.316	350	162.769	335	143.327	605	262.966	-1,2	12,9
Çubuk (1)	185	75.038	220	89.235	275	111.543	450	182.526	8,3	10,4
Profil	92	45.666	40	19.855	40	19.855	120	59.565	-15,3	24,6
Demiryolu malzemesi	53	31.611	90	53.679	20	11.929	35	20.875	-17,7	11,8
Yassı ürünler toplamı	585	351.221	1.049	655.647	1.050	657.036	2.200	1.458.689	13,3	17,3
Sıcak ç.ürünler (2)	321	159.922	439	218.709	425	211.735	900	448.624	5,8	16,2
Soğuk ç.ürünler (3)	232	155.587	504	338.000	520	348.730	1.000	670.634	17,5	14,0
Kaplamalı saclar (4)	22	19.458	99	87.561	100	88.445	200	176.890	35,4	14,9
Dikişli borular	10	16.254	7	11.378	5	8.127	100	162.541	-12,9	82,1
Diğer ürünler toplamı	155	239.891	191	277.725	151	233.008	200	328.834	-0,6	7,1
Vas.ve özel çelik (5)	100	179.207	108	193.544	100	179.207	150	268.811	0,0	8,4
Dikişsiz borular	36	43.216	29	34.813	25	30.011	50	60.022	-7,0	14,9
Diğer borular (6)	16	14.617	53	48.418	25	22.839	-	-	9,3	100,0
Pik ve çelik döküm	3	2.851	1	950	1	950	-	-	-19,7	-100,0
Ferro alaşımlar	52	45.930	95	83.913	100	68.330	130	114.628	14,0	5,4
TOPLAM	-	1.404.662	-	2.117.733	-	2.089.550	-	3.824.528	6,3	12,8

(1) Tel ve filmaşînler dahil (4) Manyetik saçlar dahil

(2) Sıcak çekme şeritler ve levhalar dahil (5) Uç mamul üretimi

(3) Soğuk çekme şeritler dahil (6) Dökme borular